ساعت بیولوژیک بدن(Circadian Rhythm)
-
بدن ما در ساعت‌های خاصی آمادگی بیشتری برای ورزش کردن، درس خواندن و کارهای روزانه دارد و در زمان‌هایی از روز بیشتر احساس کرختی و کسالت می‌کند. جالب است بدانید که این ساعت مچی شما نیست که فعالیتهای بدنی و ذهنی شما را کنترل می‌کند و همه چیز زیر سر ساعت بیولوژیک بدن یا همان چرخه خواب و بیداری است.
-
ریتم سیرکادین یا ریتم شبانه روزی بدن که چرخه‌ای ۲۴ ساعته است و اصطلاحاً به آن ساعت بیولوژیک یا ساعت بدن نیز می گویند، خواب، هوشیاری، تولید هوررمون، دمای بدن و عملکرد اندا‌های شما را کنترل می‌کند و رابط بین دمای هسته بدن شما و زمان‌های خواب و بیداری است، یعنی زمانی که دمای بدن افزایش می‌یابد، راحت تر خوابمان می‌برد.برخی هورمونها در شب ترشح شده حال آنکه سایر هورمونها در روز تولید میشوند. به همین علت برخی فعالیتها در صبح، بهتر میتوانند انجام شوند اما فعالیتهای دیگری نیز وجود دارند که در شب بهتر انجام خواهند شد.
-
در تنظیم ساعت بیولوژیک بدن 3 عضو با یکدیگر همکاری میکنند:
-
گیرنده های نور واقع در چشمها
-
بخشی از هیپوتالاموس بنام SCN
-
غده صنوبری
-
هنگامی که نور به چشمها میرسد گیرنده های نور آن را به هیپوتالاموس مغز مخابره میکنند سپس هیپوتالومس به غده صنوبری که چشم سوم نیز نامیده می شود، فرمان میدهد که ملاتونین ترشح کند. در واقع تولید ملاتونین نسبت به دو عامل نور و حرارت حساس میباشد. هنگامی که نور و حرارت کاهش می یابد ما احساس خواب آلودگی خواهیم کرد چرا که تولید ملاتونین افزایش می یابد. ملاتونین در غیاب نور و در شب تولید میگردد بطوری که میزان ملاتونین در شب 10 برابر میزان آن در روز میباشد.
-
هماهنگ سازی فعالیتها با ساعت بیولوژیک مغز(Circadian rhythm)
-
با توجه به ساعت بیولوژیک بدن بهترین زمان برای انجام کار‌ها چه زمانی است؟
-
خوابیدن
-
ساعت بیولوژیک بدن به اندازه برنامه‌ریزی شما، روال خواب و حتی سن شما، در کنترل چرخه روزانه خواب و بیداری‌تان نقش دارد.
• این چرخه خواب طبیعی بدن با افزایش سن تغییر می‌کند. دانستن این امر به شما کمک می‌کند تا بتوانید برنامه خود را با نیاز‌های خواب‌تان تطبیق دهید. نوجوانان نیاز دارند صبح‌ها بیشتر بخوابند. هر چه فرد به سنین بزرگسالی نزدیک‌تر می‌شود، چرخه خواب به سمت بیداری در صبح می‌رود.
• سطح انرژی در اوایل بعد از ظهر افت می‌کند و می‌تواند زمان بسیار خوبی برای چرت زدن باشد
-
غذا خوردن
-
• غذا خوردن در زمان مناسب می‌تواند به کنترل وزن شما کمک کند
• جالب است بدانید، تحقیقات نشان میدهد که زمان غذا خوردن حتی می‌تواند در تنظیم مجدد ساعت بیولوژیک بدن نقش داشته باشد
-
ورزش کردن
-
• عملکرد بدنی افراد اغلب بین ساعت ۳ تا ۶ بعد از ظهر است و در این زمان کمتر هم در معرض آسیب بدنی خواهند بود.
• بالاترین میزان قدرت بدنی اغلب افراد بین ساعت ۲ تا ۶ بعد از ظهر است.
• عصر ممکن است بهترین زمان برای یوگا و سایر تمریناتی باشد که به انعطاف پذیری نیاز دارند.
-
تفکر
-
شما ساعات صبح از لحاظ هوشی و ذهنی در بهترین حالت خواهید بود. بهترین زمان برای فعالیتهای ذهنی خاص، ساعات قبل از ناهار است.
• که میزان هوشیاری و توجه بعد از صرف یک وعده غذایی کاهش می‌یابد.
• سطوح توجه و تمرکز بین ظهر و ۴ بعد از ظهر کم می‌شود.
محققان دریافتند که افراد وقتی خسته هستند، بیشترین تفکر خلاقانه را دارند! از آنجا که در هنگام خستگی، ذهن بیشتر مستعد پرت شدن از موضوع و پراکندگی توجه است، همین امر موجب افزایش توانایی ذهنی فرد در یافتن شیوه‌های مبتکرانه و کشف راه‌های جدید خواهد شد.
